Pracodawca ma obowiązek dbania o stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Według przepisów Kodeksu pracy musi on również zorganizować w zakładzie pracy system pierwszej pomocy. Zobligowany jest wtedy między innymi do wyznaczenia osoby do udzielania pierwszej pomocy. Jak wyznaczyć taką osobę?
Spis treści:
System pierwszej pomocy stworzony w zakładzie pracy pozwala na uzyskanie szybkiej pomocy przedmedycznej w razie pojawienia się wypadków oraz innych zagrożeń.
Działania prowadzone przez pracodawcę muszą odnosić się do rodzaju i zakresu działalności, liczby pracowników oraz zagrożeń występujących w zakładzie pracy.
Kodeks pracy wskazuje, że pracodawca musi zapewnić właściwe środki do udzielania pierwszej pomocy oraz wyznaczyć odpowiednie osoby, które mają udzielać taką pomoc w zakładzie pracy.
Czynności podejmowane przez pracodawcę w ramach tworzenia systemu pierwszej pomocy powinny uwzględniać:
Stworzenie punktów pierwszej pomocy w zakładzie pracy, w których prowadzone są prace wywołujące wysokie ryzyko wypadków, a także pojawiają się pary, gazy lub pyły substancji określanych jako niebezpieczne z powodu swojego toksycznego działania,
Przygotowanie i właściwe rozmieszczenie apteczek pierwszej pomocy w zakładzie pracy,
Wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej oraz ich odpowiednie przeszkolenie.
Główne przepisy dotyczące organizacji systemu pierwszej pomocy w zakładzie pracy znajdują się w poniższych aktach prawnych:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.),
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. poz. 1860, z późn. zm.).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U.: z 2003 r. poz. 1650, z późn. zm.),
Jednym z obowiązków pracodawcy w ramach tworzenia systemu pierwszej pomocy w zakładzie pracy jest wyznaczenie pracownika albo pracowników do udzielania pierwszej pomocy.
Osoba wyznaczona do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej jest zobowiązana do udzielania jej w razie pojawienia się wypadku.
Aby osoba, która ma udzielać pierwszej pomocy, mogła wykonywać swoje zobowiązania prawidłowo, powinna być ona odpowiednio przeszkolona. Przeszkolenie to jest również obowiązkiem pracodawcy, który może skorzystać wtedy ze specjalnych usług szkoleniowych.
Pracodawca po wyznaczeniu osób do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej ma także obowiązek poinformowania pozostałych pracowników o tym, jakie osoby zostały wyznaczone.
Zasadniczo w każdym zakładzie pracy powinien znajdować się przynajmniej jeden pracownik wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Nawet jeżeli jest to mały zakład pracy, pracodawca także powinien go wyznaczyć.
Liczna osób, które zostają wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w zakładzie pracy, musi być dostosowana do:
Rodzaju prowadzonej działalności,
Zakresu działalności w zakładzie pracy,
Liczby pracowników, jacy zostali zatrudnieni w zakładzie pracy,
Liczby innych osób, jakie przebywają na terenie zakładu pracy,
Rodzaju i stopnia zagrożeń występujących w zakładzie pracy.
W określeniu liczby pracowników przeznaczonych do udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej może pomóc również specjalista do spraw BHP.
Gdy w zakładzie pracy zatrudnieni są wyłącznie pracownicy niepełnosprawni albo pracownicy młodociani, wtedy pracodawca jest sam zobowiązany do podejmowania działań w zakresie pierwszej pomocy.
Udzielanie pierwszej pomocy wymaga posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności, między innymi w zakresie określania stanu osoby poszkodowanej, opatrywania ran, prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
Pracodawca zobowiązany jest do tego, aby odpowiednio przeszkolić wyznaczonych pracowników w zakresie pierwszej pomocy przedmedycznej. W tym celu najczęściej wybierane są szkolenia z pierwszej pomocy przedmedycznej, które obejmują szeroką gamę informacji podawanych w formie wykładu oraz zajęcia praktyczne, w trakcie których uczestnicy uczą się udzielania pierwszej pomocy.
Program szkoleń dotyczących pierwszej pomocy krążeniowej powinien uwzględniać poniższą tematykę:
Aspekty prawne udzielania pierwszej pomocy,
Ocena sytuacji po zdarzeniu,
Zabezpieczenie miejsca zdarzenia,
Ocena poszkodowanego,
Wzywanie pomocy,
Postępowanie z osobą poszkodowaną nieprzytomną,
Prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
Postępowanie w przypadku wystąpienia ataku serca, ataku padaczki, wstrząsu, omdlenia, zakrztuszenia, zadławienia, podtopienia, użądlenia, zatrucia,
Opatrywanie ran, krwotoków, urazów kostno-stawowych, oparzeń,
Prowadzenie ewakuacji,
Właściwe wyposażenie apteczki.
Szkolenie z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej może być prowadzone w ośrodku szkoleniowym lub też może odbywać się bezpośrednio w zakładzie pracy.
W razie pojawienia się wypadku osoba, która została wyznaczona do udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej, powinna ją udzielić.
Warto wskazać, że wtedy, gdy może ona udzielić pomoc, lecz tego nie robi, naraża się na odpowiedzialność karną. Jednak wtedy, gdy sytuacja powodowałaby zagrożenie zdrowia lub życia od osoby wskazanej do udzielania pierwszej pomoc, nie musi ona podejmować działań w tym zakresie.
Pracownik wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy wykonuje swoje zadania bezpośrednio na miejscu wypadku albo wtedy, gdy jest to możliwe, w punkcie pierwszej pomocy lub przy pomocy apteczki.
Punkty pierwszej pomocy przedmedycznej w zakładzie pracy powinny być dopasowane do rodzaju prowadzonej działalności, a także do typu i nasilenia zagrożeń występujących w zakładzie pracy. Pracownik przeszkolony w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej może wtedy wykorzystać środki dostępne w punkcie.
Pracownik wykonujący obowiązki w ramach pierwszej pomocy może korzystać także z apteczki, która zawiera odpowiednie środki umożliwiające udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej.
Przykładowe wyposażenie punktów pierwszej pomocy przedmedycznej:
Aparat do płukania oka,
Bandaż dziany,
Chusteczki do dezynfekcji,
Chusty trójkątne,
Folia izotermiczna,
Kamizelka odblaskowa,
Kołnierz ortopedyczny regulowany,
Kompres gazowy,
Maseczka do sztucznego oddychania,
Nosze,
Opaska elastyczna,
Opatrunek na oparzenia,
Pachołki ostrzegawcze,
Pęseta anatomiczna,
Plaster z gazą,
Płyn do odkażania rąk,
Rękawiczki ambulatoryjne,
Sól fizjologiczna,
Szyny Kramera,
Taśma ostrzegawczo-oddzielająca,
Zestaw do tlenoterapii
Zestaw oparzeniowy.
Przykładowe wyposażenie apteczek:
Agrafka,
Bandaż dziany,
Chusta trójkątna,
Chusteczki do dezynfekcji,
Folia izotermiczna,
Kompres gazowy,
Nożyczki,
Opaski elastyczne w różnych rozmiarach,
Plaster na szpuli,
Plaster z gazą,
Płyn do odkażania,
Rękawiczki ambulatoryjne,
Siatka opatrunkowa,
Maseczka do sztucznego oddychania.
Podsumowanie
Pracodawca powinien wyznaczyć pracownika, który będzie odpowiedzialny za udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej. Aby pracownik wyznaczony do udzielania pierwszej pomocy uzyskał potrzebne informacje i umiejętności, konieczne jest jego przeszkolenie. Dzięki temu może on prowadzić niezębne działania w razie wystąpienia zdarzeń wymagających udzielenia pierwszej pomocy w zakładzie pracy. Pracodawca musi także poinformować innych pracowników o tym, kto został wyznaczony do prowadzenia pierwszej pomocy.
