Materiały ścierne i ich zastosowanie - wszystko co musisz wiedzieć przed zakupem

 

Materiały ścierne, określane także jako ścierniwa, mają rozległe zastosowanie w wielu branżach. Za ich pomocą można wykonać obróbkę różnych typów materiałów, nadając im określony kształt, wykończenie i właściwości. Co warto wiedzieć na temat materiałów ściernych? Zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem!

Spis treści:

 

Czym są materiały ścierne?

Materiałami ściernymi nazywa się materiały do obróbki powierzchni, które w tym celu stosują ziarno ścierne. Muszą charakteryzować się one odpowiednią twardością, aby podczas przesuwania po obrabianej powierzchni wgłębiały się w nią.

Materiały ścierne mogą mieć pochodzenie naturalne albo syntetyczne w zależności od tego, z jakich surowców powstały.

Korzystanie z materiałów ściernych może odbywać się ręcznie, z użyciem klocków, pac lub maszynowo za pomocą odpowiednich urządzeń, na przykład jak szlifierki, cykliniarki.

Szeroka gama dostępnych materiałów ściernych powoduje, że można dopasować je indywidualnie do ich zastosowania.

 

Materiały ścierne – zastosowanie

Materiały ścierne używane są w obróbce różnych powierzchni, co nadaje im wszechstronne zastosowanie.


Za pomocą materiałów ściernych można obrabiać materiały jak:

  • Drewno,
  • Materiały drewnopochodne,
  • Farba,
  • Guma,
  • Kamień,
  • Lakier,
  • Metale,
  • Skóra,
  • Stal,
  • Szkło,
  • Szpachla,
  • Tworzywa sztuczne.

Aby uzyskać odpowiedni efekt obróbki przez ścieranie, duże znaczenie ma właściwy dobór materiałów ściernych. Pod uwagę należy wziąć wtedy właściwości obrabianej powierzchni, w tym jej twardość. By można było wykonać obróbkę, ścierniwo musi być twardsze.

 

Ziarna w materiałach ściernych

Głównym parametrem charakteryzującym materiały ścierne są ich ziarna. Ziarna mogą mieć pochodzenie naturalne lub też syntetyczne, głównie chemiczne. Dodatkowo bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na właściwości materiału ściernego jest granulacja, czyli wielkość, ziarnistość ziarna.

Ziarna w odpowiednim rozdrobnieniu mają właściwości szlifujące. Aby można było z nich korzystać w celu obróbki powierzchni, są one klejone lub zespalane z użyciem spoiwa umieszczonego na podłożu – piszemy o nim w dalszej części naszego poradnika.


Rodzaje ziaren naturalnych w materiałach ściernych:

  • Korund, tlenek aluminium, tlenek glinu (AN),
  • Diament (D),
  • Szmergiel (Sz),
  • Kwarc (K),
  • Krzemień (KM).


Rodzaje ziaren syntetycznych w materiałach ściernych:

  • Węglik krzemu, karborund (SiC),
  • Sztuczny diament (SD),
  • Elektrokorund (A),
  • Węglik boru (Bc),
  • Azotek boru, borazon (BN).

 

Granulacja ziaren ściernych

Drugim kluczowym parametrem przy doborze materiału ściernego pod kątem ziaren jest ich granulacja, ziarnistość, wielkość.

Wielkość ziaren określana jest według międzynarodowej normy FEPA (Stowarzyszenie Europejskich Wytwórców Wyrobów Ściernych). Do oznaczenia tego parametru stosowana jest litera P wraz z numerem granulacji.

Ogólna zasada wskazuje, że im wyższy jest numer granulacji, tym ziarna materiału ściernego stają się drobniejsze.


Numery granulacji ziarna ściernego:

  • Ziarna grube – P16, P24, P30,
  • Ziarna średnie – P36, P40, P60,
  • Ziarna drobne – P80, P100, P120,
  • Ziarna bardzo drobne – P150, P180, P220,
  • Mikroziarna – P240, P280, P320, P360, P400.

Grubość, granulację ziaren dobiera się w zależności od rodzaju materiału, rodzaju obróbki oraz stopnia gładkości powierzchni, jaka ma być efektem obróbki.

Najczęściej do obróbki stosowane są materiały ścierne o różnych stopniach granulacji. Prace rozpoczyna się od zastosowania grubszych ziaren, a następnie przechodzi się do coraz drobniejszych. Dzięki takiej gradacji można skutecznie usunąć wszelkie defekty widoczne na powierzchni, na przykład rysy. Do wykańczania stosowane są materiały polerskie, na przykład wykonane z filcu.

 

Spoiwa w materiałach ściernych

Ważnym elementem materiału ściernego jest spoiwo. Jego zadaniem jest wiązanie ziaren ściernych z materiałem, który jest podłożem. Jako podłoże najczęściej stosowane są papiery, tkaniny.


Rodzaje spoiw ściernych:

  • Bakelitowe (B),
  • Ceramiczne (C),
  • Gumowe (G),
  • Magnezytowe (M),
  • Silikatowe (S),
  • Szelakowe (Sz).

Rodzaj spoiwa ma bardzo duże znaczenie, ponieważ pozwala on na zmniejszenie wykruszania się materiału i poprawia jego trwałość. Najsilniejsze spoiwa, w tym spoiwa żywiczne, stosowane są do materiałów ściernych stosowanych w maszynach szlifierskich.

 

Rodzaje materiałów ściernych

Materiały ścierne to bardzo szeroka rodzina produktów, które można podzielić na różne kategorie odnoszące się do ich budowy.


Materiały ścierne dzielone są na poniższe rodzaje:

  • Materiały ścierne nasypowe,
  • Materiały – narzędzia ścierne spojone,
  • Materiały ścierne super twarde,
  • Pasty i proszki ścierne i polerskie.


Materiały ścierne nasypowe

Nasypowe materiały ścierne cechują się elastyczną budową. Powstają one głównie na bazie papieru, płótna albo włókniny, do których klei się ziarna. Posiadają bardzo szerokie zastosowanie w obróbce ręcznej i mechanicznej. Jednym z najczęściej stosowanych materiałów tego typu jest papier ścierny. Innym rodzajem jest taśma ścierna.


Pod kątem rodzaju nasypu materiały te dzielone są na:

  • Nasyp otwarty – ziarna znajdują się na 50-70% materiału ściernego – używane głównie do drewna, wyróżniają się podwyższoną odpornością na zaklejenie,
  • Nasyp półotwarty – ziarna znajdują się na 80-90% materiału ściernego – stosowane głównie do drewna i metali,
  • Nasyp pełny – ziarna znajdują się na 100% materiału ściernego – używane do metali kolorowych, drewna, tworzyw sztucznych, gumy.

Nasyp na materiałach ściernych tego typu może być nakładany techniką grawitacyjną albo elektrostatyczną, może tworzyć jedną warstwę lub kilka warstw.


Materiały – narzędzia ścierne spojone

Spojone materiały ścierne – narzędzia ścierne spojone – różnią się od nasypowych tym, że są spojone z podłożem. Taka budowa powoduje, że wyróżniają się one większą trwałością, wytrzymałością oraz skutecznością w szlifowaniu powierzchni.


Do narzędzi ściernych spojonych zaliczają się:

  • Ściernice – mają postać brył obrotowych,
  • Segmenty ścierne – mocowane są na korpusach, używane są do czołowego szlifowania płaszczyzn,
  • Osełki ścierne – mają wydłużoną budowę i różne przekroje, na przykład okrągły, trójkątny, prostokątny, kwadratowy, półokrągły, mogą być używane do obróbki ręcznej i maszynowej.


Materiały ścierne super twarde

Do super twardych materiałów ściernych zaliczają się te, które powstają z diamentu i azotku boru.


Pasty i proszki ścierne i polerskie

Do kategorii materiałów ściernych zaliczane są także pasty ścierne i polerskie, które składają się z ziaren ściernych zanurzonych w płynnym albo półpłynnym środku. Proszki to rodzaj materiałów w postaci samych ziaren.

 

Formy materiałów ściernych

Materiały ścierne mogą mieć różne formy, co przekłada się także na ich zastosowanie.


Najczęściej stosowane formy materiałów ściernych to:

  • Pilniki ścierne,
  • Papiery ścierne,
  • Dyski ścierne,
  • Tarcze ścierne,
  • Ostrza ścierne,
  • Taśmy ścierne,
  • Ścierne pasy bezkońcowe,
  • Siatki ścierne,
  • Płótna ścierne,
  • Włókniny ścierne,
  • Szczotki ścierne,
  • Pasty ścierne,
  • Proszki ścierne.

Z różnymi rodzajami materiałów ściernych można zapoznać się pod adresem: https://aciro.pl/category/materialy-scierne.

 

Materiały ścierne – normy

Główną normą dotyczącą materiałów ściernych jest norma międzynarodowa FEPA (Stowarzyszenie Europejskich Wytwórców Wyrobów Ściernych).


Zastosowanie miały także normy:

  • PN-M-59107:1976 – Wyroby ścierne – Ścierniwo – Klasyfikacja wielkości ziarna – norma wycofana,
  • PN-ISO 8486-2:1998 – Wyroby ścierne spojone – Wyznaczenie i oznaczenie składu ziarnowego – Mikroziarna F230 do F1200 – norma wycofana.


Stosowane są także normy określające bezpieczeństwo użytkowania materiałów ściernych, w tym:

  • PN-EN 12413:2020-03 – Wymagania bezpieczeństwa dotyczące narzędzi ściernych spojonych,
  • PN-EN 13743:2017-05 – Wymagania dotyczące bezpieczeństwa wyrobów ściernych nasypowych.

 

Jak dobrać odpowiednie materiały ścierne?

Dobór odpowiednich materiałów do obróbki przez ścieranie ma kluczowe znaczenie dla efektu. Również duże znaczenie ma sposób obróbki – ręczny lub maszynowy.

Przy doborze materiału ściernego należy wziąć pod uwagę rodzaj obrabianej powierzchni, w tym jej twardość, rezultat obróbki.

W przypadku obróbki z użyciem maszyn jak szlifierki należy uwzględnić zalecenia producenta urządzenia.

W trakcie obróbki ściernej należy pamiętać o zasadach bezpieczeństwa!

 

Gdzie kupować materiały ścierne?

Materiały ścierne są szeroko dostępne i oferowane przez sklepy działające stacjonarnie i sklepy internetowe.


Zobacz co przygotowaliśmy dla Ciebie: dysk fibrowy o granulacji P36 oraz średnicy 125 mm

Podsumowanie

Za pomocą odpowiednio dobranych materiałów ściernych można uzyskać optymalny efekt obróbki różnych typów materiałów – ręcznie lub maszynowo.