Maseczka jednorazowa czy wielokrotnego użytku – co wybrać?

 

Maseczka jednorazowa czy wielokrotnego użytku

Aby zabezpieczyć drogi oddechowe przed niekorzystnymi czynnikami, stosowane są środki ochrony indywidualnej w postaci masek i półmasek. Jaką maseczkę wybrać? Czy lepiej zdecydować się na tę jednorazową, a może wielokrotnego użytku? Sprawdź porównanie tych dwóch typów maseczek!

Spis treści:

 

Dlaczego należy stosować maseczki?

Układ oddechowy człowieka narażony jest na poważne dolegliwości, jeżeli dostaną się do niego szkodliwe związki zawarte w gazach, parach, spalinach lub drobnoustroje.

Rezultaty wdychania szkodliwych związków mogą być zauważalne natychmiastowo w postaci trudności z oddychaniem, ale często powodują one problemy zdrowotne w przyszłości, prowadząc do poważnych dolegliwości jak infekcje, astma, pylica czy nowotwory.

Aby zabezpieczyć drogi oddechowe, stosowane są specjalne środki ochrony osobistej, do których zaliczane są maseczki, określane także jako maski lub półmaski zależnie od ich konstrukcji.

Maski ochronne jako indywidualne środki ochrony dróg oddechowych dostępne są w różnych wariantach i dobierane są one w zależności od rodzaju zagrożenia, przed którym mają chronić.

Aktualnie maseczki kojarzone są głównie z ochroną przed koronawirusem, jednak warto wskazać, że mają one znacznie szersze zastosowanie w różnych branżach, w których pracownicy narażeni są na szkodliwe czynniki zagrażające drogom oddechowym.


Maseczki stosowane są w branżach jak:

  • Budownictwo,
  • Przemysł wydobywczy,
  • Hutnictwo,
  • Metalurgia,
  • Spawanie,
  • Przemysł spożywczy,
  • Przemysł chemiczny,
  • Przemysł farmaceutyczny,
  • Przemysł ceramiczny,
  • Przemysł komunalny,
  • Przemysł stoczniowy,
  • Przemysł drzewny,
  • Rolnictwo,

Stosowanie maseczek ochronnych w miejscach, gdzie istnieje ryzyko dla dróg oddechowych, wymagane jest przez przepisy BHP.

 

Jak wybrać odpowiednią maseczkę ochronną?

Dobór maseczek ochronnych ma bardzo duże znaczenie, ponieważ tylko wtedy, gdy zostaną one prawidłowo dopasowane, są w stanie zapewnić skuteczną ochronę dla dróg oddechowych.

Przy wyborze maseczek pod uwagę bierze się przede wszystkim rodzaj zagrożeń, który związany jest ze specyfiką stanowiska pracy.

Zastosowanie przy doborze maseczek mają również odpowiednie normy, które wskazują na wymagania, jakie muszą one spełnić, by zapewnić skuteczne działanie.


Normy dotyczące maseczek ochronnych:

  • PN-EN 149 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami – Wymagania, badanie, znakowanie,
  • PN-EN 14387 – Sprzęt ochrony układu oddechowego – Pochłaniacz(-e) i filtropochłaniacz(-e) – Wymagania, badanie, znakowanie,
  • PN-EN 14683 – Maski medyczne – Wymagania i metody badań.

 

Rodzaje maseczek ochronnych

Środki ochrony dróg oddechowych w postaci maseczek dzielone są na dwie kategorie, a mianowicie na maseczki jednorazowe oraz na maseczki wielokrotnego użytku.

Zarówno maseczki jednorazowe (półmaski), jak i maseczki wielokrotnego użytku (półmaski i maski) potrafią zabezpieczać układ oddechowy przed szkodliwymi czynnikami. Różnice pomiędzy nimi dotyczą sposobu działania, efektywności przeciwko określonym rodzajom zagrożeń oraz trwałości.

Kiedy warto zdecydować się na maseczki jednorazowe, a kiedy na maseczki wielokrotnego użytku? Jakie są ich główne zalety i wady?

 

Maseczki jednorazowe

Maseczki, półmaski jednorazowe to środki ochrony indywidualnej, które służą do osłaniania nosa i ust. Najczęściej mocowane są na uszach za pomocą gumek lub opasek. Do ich produkcji stosowane są specjalne materiały z tworzyw sztucznych tworzące konstrukcję maseczki oraz filtry, których zadaniem jest zatrzymywanie szkodliwych związków, jakie mogą przedostać się do dróg oddechowych.

Do kategorii maseczek jednorazowych zaliczane są różne rodzaje wyrobów, w tym maseczki wykonane z tkanin, maseczki formowane w kształcie półkuli, które lepiej dopasowują się do twarzy, maseczki z zaworami wydechowymi oraz bez zaworów.

Jednorazowe maseczki określane są także jako maseczki i półmaski przeciwpyłowe, ponieważ bardzo często stosowane są one w celu ochrony przed pyłami.


Maseczki jednorazowe dzielone są na trzy główne kategorie pod kątem stopnia skuteczności filtracji:

  • Klasa P1 (FFP1) – zabezpiecza przed około 80% cząstek,
  • Klasa P2 (FFP2, N95) – zabezpiecza przed około 94-95% cząstek,
  • Klasa P3 (FFP3, N99) – zabezpiecza przed około 99% cząstek.

Zatem im wyższa klasa maseczki, tym skuteczniej zabezpiecza ona przed cząsteczkami, które mogą przedostać się do dróg oddechowych. Gdy konieczne jest uzyskanie jak najwyższego stopnia bezpieczeństwa, zaleca się stosowanie maseczek w klasie FFP3.

Ze względu na swoją budowę maseczki jednorazowe nie nadają się do ciągłego użytkowania. Filtry, w jakie są wyposażone, z czasem ulegają zużyciu, co oznacza konieczność wymienienia całej maseczki na nową. Stopień zużycia filtra jest zależny od czynników, na jakie wystawiona jest osoba nosząca maseczkę. Na wielu stanowiskach pracy konieczne jest wymienianie maseczki na nową nawet kilkukrotnie w ciągu dnia.


Zalety maseczek jednorazowych:

  • Skuteczna filtracja – im wyższa klasa maseczki, tym lepiej zabezpiecza ona drogi oddechowe. Maseczki o najwyższej klasie filtracji to maseczki FFP3.
  • Szerokie zastosowanie – półmaski jednorazowe mają bardzo szerokie zastosowanie i używane są one w różnych miejscach, w których konieczna jest osłona dróg oddechowych.
  • Jednorazowy użytek – dzięki temu, że maseczkę trzeba systematycznie wymieniać, można skuteczniej zabezpieczyć układ oddechowy.
  • Różne warianty do wyboru – wiele typów maseczek jednorazowych powoduje, że można dostosować je do wymogów na danym stanowisku pracy oraz do indywidualnych potrzeb.
  • Niska cena – półmaski są tanie, jednak należy pamiętać o ich wymianie, więc należy kupować je regularnie.


Wady maseczek jednorazowych:

  • Konieczność systematycznej wymiany – maseczki należy często wymieniać na nowe, co przekłada się na ogólny koszt ich użytkowania, a także ma negatywny wpływ na środowisko naturalne.
  • Mniejsza trwałość – maseczki w trakcie użytkowania podatne są na uszkodzenia, między innymi na rozerwanie, urwanie gumek.

 

Maseczki wielokrotnego użytku

Druga kategoria masek chroniących drogi oddechowe to maski i półmaski wielokrotnego użytku. Włącza ona również różne rodzaje wyrobów, które dobierane są indywidualnie do wymogów na danym stanowisku pracy.

Pod kątem swojej budowy maseczki wielokrotnego użytku dzielone są na maski zabezpieczające całą twarz oraz na półmaski stosowane w celu osłony nosa i ust.

Pod kątem materiału maski można podzielić na materiałowe – tkaninowe, które obecnie są bardzo popularne ze względu na pandemię COVID-19, a także na maski wykonane z tworzyw wyposażone w filtry i pochłaniacze.

Do kategorii masek wielokrotnego użytku zaliczane są także specjalistyczne maski, na przykład maski spawalnicze oraz maski lakiernicze, których używanie jest niezbędne na określonych stanowiskach pracy, w tym przypadku spawacza oraz lakiernika.


W maskach wielorazowego użytku mogą być stosowane dwa rodzaje wyrobów zabezpieczających drogi oddechowe:

  • filtry
  • pochłaniacze

Filtry stosowane są głównie w celu ochrony przed cząstkami stałymi, na przykład pyłami powstającymi w miejscu pracy. Filtry oznaczane są takimi samymi klasami filtracji jak w przypadku maseczek jednorazowych, czyli FFP1, FFP2 oraz FFP3.

Pochłaniacze używane są natomiast w celu zabezpieczania przed gazami i oparami chemicznymi. Zastosowanie mają wtedy określone rodzaje oznaczeń odnoszące się do rodzaju gazów, przed jakimi mają on chronić. Przykładowo pochłaniacze A (brązowe) chronią przed gazami i oparami organicznymi o temperaturze wrzenia wyższej niż 65°C, natomiast te oznaczone jako K (zielone) przed amoniakiem oraz jego organicznymi pochodnymi. Dodatkowo zastosowanie mają klasy od 1 do 3 – im wyższa klasa, tym skuteczniejsza ochrona w przypadku dużego stężenia gazów w powietrzu.


Zalety maseczek wielokrotnego użytku:

  • Skuteczna filtracja – chronią przed różnymi rodzajami zagrożeń, także tymi, przed którymi nie zabezpieczają maseczki jednorazowe.
  • Szerokie zastosowanie, także specjalistyczne – w przypadku masek wyposażonych w pochłaniacze przeciwgazowe.
  • Różne warianty do wyboru – można dopasować je do specyfiki danego stanowiska pracy.


Wady maseczek wielokrotnego użytku:

  • Wyższa cena – zakup maski jest związany z wyższą ceną, jednak potem można uzupełniać w niej tylko filtry i pochłaniacze, które są tańsze w zakupie.
  • Mniejszy komfort – ze względu na swoją budowę i ciężar maski i półmaski wielokrotnego użytku mogą być mniej wygodne niż maski jednorazowe.

 

Podsumowanie

Zarówno maski jednorazowe, jak i wielokrotnego użytku są w stanie zapewnić skuteczną ochronę przed zagrożeniami dla układu oddechowego. Wybór maski powinien być podyktowany przede wszystkim wymogami BHP i normami.

W naszym sklepie internetowym znajdziesz półmaskę przeciw gazom i parom: maska 3M 6200 rozm. M - połmaska